ISTIHSÂN MENURUT PANDANGAN AL-SYÂFI’Î DAN

Repelita Repelita

Abstract


Istihsân yang dikenal sebagai salah satu dalil hukum atau metode istinbâṭ hukum banyak diaplikasikan dalam mazhab Hanafi dan Mâliki. Abu Hanifah banyak menerapkan istihsân, tapi tidak pernah menjelaskan apa yang dimaksud dengan istihsân itu. Ketika menetapkan hukum dengan metode istihsân Abu Hanifah hanya mengatakan “astahsin” saya memandang baik.Demikian pula hukum yang sumber dasar mazhab dan fikihnya adalah al-Qur’an, al-Sunnah, ijmâ’, dan qiyâs, atau sebagaimana ditegaskan di dalam kitab al-Umm, “Al-Kitâb dan al-Sunnah yang tsābit.”Hukum fikih diolah dan dirumuskan dengan menggunakan akal yang cerdas dan penggunaan bahasa yang luas dan pengetahuannya yang lengkap tentang fiqh ahl al-hadîṡ dan fiqhahlal-ra’y, untuk: 1)Memahami secara mendalam dalâlahal-Qur’an.2)Membuat rumusan teoritis keabsahan al-Sunnah.3.Menganalisis ijtihâdahlal-hadîṡ dan ahlal-ra’y, lalu membuat kerangka teoritis metodologis tentang ijtihâd. Ushûl al-Fiqh dijadikanya bukan untuk membela mazhabnya tapi hanya untuk pengikat dan dasar mazhabnya, karena fikihnya lebih dahulu lahir daripada mazhabnya dan dia akan meninggalkan pendapatnya apabila dilihat dari pendapat isyarat yang bertentangan dengan Ushûl al-Fiqhnya.Mazhab Syâfi’î adalah mazhab yang dinisbatkan kepada imâm Syâfi’î, salah satu mazhab yang empat (Hanafi, Mâliki, Hambali), di Baghdad kemudian dilanjutkan di Mesir di mana ia mengalami perkembangan dan perubahan dalam beberapa masalah.


Keywords


Ijtihad, Istihsan, Imam Syafi’I, Ibn Hazm, Mazhab

Full Text:

PDF


DOI: https://doi.org/10.15548/alahkam.v12i1.2916
Abstract views : 380 times
PDF : 234 times

References


‘Alī bin Muhammad Al-Jurjāni, Kitāb At-Ta’rīfāt, (Jeddah: Al-Haramain, t.t.)

A. Al-Syurbasi, al-Aimmah al-Arba`ah, alih bahasa Jalil Huda dan A. Ahmadi, (Jakarta: PT. Bumi Aksara, 1993)

Abd al-Latif Syararah, Ibn Hazm Raid al-Fikr al-Ilmi, (t.k.: Al-Maktab at-Tijari, t.t.)

Abd Wahab Khallāf, ‘Ilmu Ushūl al-Fiqh, (Kuwait: Dār al-‘Ilmi, 1398 H)

Abd. Rahman Dahlan, Ushul Fiqh, Cet 2, (Jakarta:Amzah Sinar Grafika Offset, 2011)

Abdul Azis Dahlan, dkk, Ensiklopedi Islam, (Jakarta: Ichtiar Baru Van Hoeve, 1996)

Abdul Wahab Khallaf, Perkembangan Sejarah Hukum Islam, (Bandung: Pustaka Setia, 2000)

Abdul Wahab, Ilmu Ushul Fiqh, (Semarang: Dina Utama, 1994)

Abi Abdillah Muhammad Bin Idris Imam Syafi’i, Al-Umm, Juz V, (Mesir: Dar Asy Sya’bi, t.t.)

Abi al-Fida’ Isma’il ibn Umar ibn Katsir al-Qarsyi al-Dimasyqi. (2000). Tafsir al-Qur’an al-‘Adzhim. Cet. I. Beirut: Dar Ibn Hazm.

Abī Bakar Muhammad bin Ahmad bin Abī Sahl As-Sarakhsi, Ushūl As-Sarakhsi, ditahqiq oleh Abū Al-Wafa’ Al-Afghānī, (t.tp.: Dâr al-Kitâb al-‘Araby, 1372 H)

Abī Muhammad ‘Alī bin Ahmad bin Sa’īd bin Hazm, Al-Ihkām fī Ushūl al-Ahkām, (Beirut: Dārul Kutub al-‘Ilmiyyah, 1978)

Abi Zakariya Muhyidin al-Nawawi, Tahzib al-Asma’ wa al-Lugat, (Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmiyyah, t.t.)

Abu ‘Abdullah Muhammad ibn Ahmad al-Maqdisi, Ahsan at-Taqasim, (Leiden: E.J. Brill, 1909)

Abu Hamid Al-Ghazālī, Al-Mankhul min Ta’liqā t al-Ushūl, (Beirut: Dār al-Fikr, 1980)

Abu Ishāq Asy-Syirāzī, Al-Muhazzab fi Fiqh al-Imām Asy-Syāfi’ī, Juz II

Abu Ishaq Ibrahim Asy Syirazi, al-Muhazzab, Juz II, (Beirut: Dar al-Fikri, t.t.)

Abu Laila, Life an Work of Ibn Hazm, tt.p

Abu Zahrah, al-Syafi`i Hayatuhu wa Asruhu wa Ara’uhu wa Fiqhuhu, (Beirut: Dar al-Fikr, 1997

Abu Zahrah, Ibn Hazm Hayatuhu wa Asruhu, (Kairo: Dar al-Fikr al-Arabi)

Abuddin Nata, Masail Fiqhiyah, Cet.I, (Jakarta: Kencana,2003)

Ahmad Amin, Dhuhā al-Islām, (Kairo: Maktabat al-Nahdhat al-Mishriah, 1973)

Ahmad Amin, Fajar Islam, terj. Zaini Dahlan, (Jakarta: Bulan Bintang, 1968)

Ahmad Azhar Basyir, Refleksi atas Persoalan Keislaman Seputar Filsafat, Hukum,Politikdan Ekonomi, Cet. IV, (Bandung: Mizan, 1996)

Ahmad Hasan, Pintu Ijtihad Sebelum Tertutup, (Bandung: Penerbit Pustaka, 1994), cet. ke-2

Ahmad Hasan, The Early Development of Islamic Jurisprudence, terj. Agah Garnadi, Pintu Ijtihad Sebelum Tertutup, (Bandung: Pustaka, 1994)

Ahmad Nahrawi Abdus Salam al-Indunisi, Ensiklopedia Imam Syafi’i, (Bandung: Mizan, 2008)

Ahmad Qarib, Disertasi: “Metode Ijtihad Ibnu Hazm dalam Menghadapi Perubahan Sosial” (Jakarta: UIN Syarif Hidayatullah, 1997)

Ahmad Sudjono, Falsafah Hukum Islam. (Bandung: PT. Al-Ma’arif, 1981)

Akram Dliyauddin Umari,Masyarakat Madinah; Tinjauan Historis Zaman Nabi, (Jakarta: Gema Insani Press, 1999)

Al-Amidi, al-Ihkam fi Usul al-Ahkam, (Beirut: Dar al-Kitab al-‘Arabi, 1404 H), Juz IV

Al-Basri, Abu al-Husain, al-Mu’tamad, (Beirut: Dar al-Kutub al-‘Ilmiyyah, 1403 H)

Al-Ghazali, al-Mustasfa Min ‘Ilm al-Usul, (Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyyah, 1413 H)

Al-Hamidi, Jazhwah al-Muqtabis, (Dar al-Qawmiyyah, 1966)

Ali Yafie. Menggagas Fiqih Sosial, (Bandung: Mizan, 1995)

Al-Jassas, al-Fusul fi al-Usul, (Kuwait: Wizarah al-Auqaf wa asy-Syu’un al-Islamiyyah, 1405 H

Al-Khatib Asy-Syirbini, Mughni Al-Muhtaj , Jilid 1, (Bairut: Darul Ma’rifah, t.t)

Al-Mausu’ah al-Fiqhiyyah al-Kuwaitiyyah, diterbitkan oleh Kementerian Wakaf Kuwait, t.t.

ibn Rusyd, Bidāyah al-Mujtahid wa Nihāyah al-Muqtashid, (t.tp.: Dār al-Fikr, t.t.)

Al-Syafi`i, al-Risalah, ditahqiq oleh A. M. Syakir, (Mesir: Mustafa Babiy al-Halabiy, 1940)

Al-Syāthibi, Al-Muwāfaqāt fi Ushul asy-Syari'ah, (Beirut: Dār al-Ma’rifah, t.t.)

Al-Syaukani, Irsyād al-Fuhul, (Beirut: Dār al-Fikr, t.t.)

Amir Syarifuddin, Ushul Fiqh, (Jakarta: PT. Logos Wacana Ilmu, 2001)

An-Nawawi, Al-Majmu’ Syarah Al-Muhadzdzab, Jilid 2, (Bairut: Darul Fikr, t.t)

An-Nawāwī, Minhāj ath-Thālibīn Wa ‘Umdat al-Muftin, Juz VII (Beirut: Al-Maktab al-Islāmiī, 1991)

Aris Munandar Riswanto, Buku Pintar Islam, (Bandung: Mizan Pustaka, 2010)

Asy-Syahrastani, Al-Milal wal al-Nihal, (Mesir: Musthafā al-Bābi al-Halabi, 1976)

Asy-Syatibi, al-Muwafaqat fi Usul asy-Syari’ah, (Beirut: Dar al-Ma’rifah, t.t.), Juz I, II dan III

Djamannuri, Disertasi, “Ibn Ḥazm (994-1064 M): Tentang Perjanjian Lama dan Perjanjian Baru: Studi Kitab al-Fashl fi al-Milal wa al-Ahwā’i wa al-Nihal” (Yogyakarta: UIN Sunan Kalijaga, 1995)

Ghazāli, Abī Hamīd, Al-Mustashfā min ‘Ilm al-Ushūl, (t.tp.: Al-Fanniyyah al-Muttahidah, 1971)

Haidar Baqir dan Syafik Basri, Ijtihad dalam Sorotan, (Bandung: Mizan, 1988)

Harun Nasution, Islam Ditinjau dari Berbagai Aspek, (Jakarta: UI Press 1996)

Ibn As-Subki, Thabaqāt al-Syāfi‘iyyāt al-Kubrā, Jilid I, (Kairo: Al-Husainiyyah, t.t.)

Ibn Hambal, Ahmad, Musnad Ahmad ibn Hambal, (Beirut: ‘Alam al-Kutub. Ibn Manzur, , 1998)

Ibn Hazm, al-Ihkam Fi Ushul al-Ahkam, Jilid I, (Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyah)

Ibn Hazm, Al-Muhalla, Juz 12, (Bairut: Dar al-Fikr, t.t.)

Ibn Hazm, Thauq al-‎Hamamah fi Ulfah wa al-Allaf, ditahqiq: Al-Thahir Ahmad Makki (Bairut; Dar al-Ma’arif, t.t)

Ibn Majah, Sunan Ibnu Majah, Juz I, (Semarang: Toha Putra, t.t)

Ibn Manzur, Lisān al-‘Arab, XIII (Beirut: Dār al-Fikr, t.t.)

Ibn Qudamah, al Muqhni asy-Syarah al-Kabir, Juz IX, (Makkah: Maktabah at-Tijariyyah, t.t.)

Ibnu Hazm, Al-Ihkām fī Ushūl al-Ahkām, (Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmiyyah, 1985)

Ibnu Hazm, Al-Muhalla bil Atsar, Jilid 1, (Bairut: Darul Fikr, t.t)

Ibnu Hazm, Al-Nabdzat al-Kafiyat fi Uhsul Ahkam al-Din, buku ditahqiq oleh Dr. Ahmad Hijazi as-Saqa, (Mesir: Maktabat al-Kulliyat al-Azhariyah, 1981)

Ibnu Hazm, At-Tarqīb li al-Had al-Mantīq, (Beirut: Muassasat ar-Risālat, 1983)

Ibnu Hazm, Tafsīr al-Fazh Tajri Baina al-Mutakallimĩn fi al-Ushūl, (Beirut: Muassasat al-‘Arabiyyah, 1987)

Iskandar Usman. (2008). Istihsan dan Pembaharuan Hukum Islam. Jakarta: Rajawali Press.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Jurnal AL-AHKAM

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License

Editorial Office: Pascasarjana Universitas Islam Negeri (UIN) Imam Bonjol Padang

Alamat: Kampus I Universitas Islam Negeri (UIN) Imam Bonjol Padang - Pascasarjana, Jalan Jenderal Sudirman No.15, Padang Pasir, Padang Barat, Kp. Jao, Kec. Padang Bar., Kota Padang, Sumatera Barat 25153